استفاده از میکرومتر (ریزسنج) شامل سه مرحله اصلی است: تمیزکاری و تنظیم صفر، قرار دادن قطعه کار و اندازه‌گیری، و خواندن اندازه. میکرومتر ابزاری دقیق‌تر از کولیس است و برای اندازه‌گیری ابعاد خارجی، داخلی یا عمق با دقت بالا (معمولاً 0.01\text{ mm} یا 0.001\text{ inch}) به کار می‌رود.
مراحل استفاده از میکرومتر
۱. تمیزکاری و تنظیم صفر (کالیبراسیون)
* تمیز کردن: قبل از شروع، سطح فک ثابت (سندان یا Anvil) و فک متحرک (دوک یا Spindle) میکرومتر را با پارچه تمیز کنید تا هرگونه گرد و غبار، روغن یا کثیفی که می‌تواند دقت اندازه‌گیری را کاهش دهد، پاک شود.
* بررسی صفر: برای میکرومترهای خارجی (خارج سنج) با دامنه اندازه‌گیری 0-25\text{ mm} (یا 0-1\text{ inch})، ورنیه (استوانه مدرج متحرک) را بچرخانید تا دو فک کاملاً روی هم قرار بگیرند. در این حالت، خط افقی استوانه ثابت باید دقیقاً بر خط صفر ورنیه منطبق باشد. اگر این‌طور نبود، میکرومتر نیاز به تنظیم (کالیبراسیون) دارد. برای سایر میکرومترها، از قطعه مرجع (Gauge Block) برای بررسی صفر استفاده می‌شود.
۲. اندازه‌گیری قطعه کار
* قرار دادن قطعه: جسم مورد نظر برای اندازه‌گیری را بین فک ثابت و فک متحرک قرار دهید.
* نزدیک کردن فک‌ها: استوانه مدرج متحرک را بچرخانید تا فک متحرک به آرامی به قطعه کار نزدیک شود و تماس پیدا کند.
* استفاده از جغجغه: برای اطمینان از اعمال فشار ثابت و مناسب و جلوگیری از آسیب به میکرومتر و قطعه کار، ادامه کار را با پیچ جغجغه (Ratchet Stop) انجام دهید. پیچاندن جغجغه تا زمانی که صدای کلیک مکرر شنیده شود، فشار کافی برای اندازه‌گیری را اعمال می‌کند.
* قفل کردن: پس از اندازه‌گیری صحیح، قفل (Lock) روی استوانه ثابت را محکم کنید تا موقعیت فک متحرک تغییر نکند. این کار به شما امکان می‌دهد تا قطعه را از میکرومتر خارج کرده و با آرامش عدد را بخوانید.
۳. خواندن اندازه
خواندن میکرومتر ورنیه‌ای (آنالوگ) نیازمند دقت و توجه به سه بخش اصلی است:
* استوانه ثابت (خط‌کش اصلی):
* تقسیمات بالا: خطوط بالای خط افقی، میلی‌مترهای کامل را نشان می‌دهند (مثلاً 1\text{ mm}, 2\text{ mm}, \dots).
* تقسیمات پایین: خطوط کوتاه بین خطوط میلی‌متر، نیم‌میلی‌متر (0.5\text{ mm}) را نشان می‌دهند.
* عدد صحیح: آخرین خط (بالا یا پایین) که از لبه ورنیه (پوسته متحرک) قابل مشاهده است، بخش صحیح اندازه‌گیری را نشان می‌دهد.
* استوانه مدرج متحرک (ورنیه):
* این استوانه معمولاً به ۵۰ قسمت تقسیم شده است که هر یک نشان‌دهنده دقت میکرومتر (معمولاً 0.01\text{ mm}) است.
* بخش اعشاری: خطی از تقسیمات ورنیه که دقیقاً بر خط افقی استوانه ثابت منطبق شده است، باید خوانده شود. این عدد را در دقت میکرومتر (0.01\text{ mm}) ضرب کنید.
* جمع اعداد: اندازه نهایی از جمع عدد خوانده شده از استوانه ثابت و عدد خوانده شده از ورنیه به دست می‌آید.
مثال (برای میکرومتر با دقت 0.01\text{ mm} و گام 0.5\text{ mm}):
* استوانه ثابت: آخرین خط قابل مشاهده قبل از ورنیه، 4\text{ mm} را نشان می‌دهد و خط 0.5\text{ mm} زیر آن نیز دیده می‌شود. \rightarrow 4.5\text{ mm}
* ورنیه: خط شماره ۲۹ بر خط افقی استوانه ثابت منطبق شده است. \rightarrow 29 \times 0.01\text{ mm} = 0.29\text{ mm}
* اندازه کل: 4.5\text{ mm} + 0.29\text{ mm} = 4.79\text{ mm}
دیدگاه خود را بنویسید