ورق ضد سایش (Abrasion Resistant Steel Plate) نوعی فولاد آلیاژی با مقاومت بالا در برابر فرسایش، ضربه و سایش شدید است. این ورق‌ها برای افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری در محیط‌های کاری سخت و پرفشار تولید می‌شوند.
ویژگی‌های اصلی ورق‌های ضد سایش
ویژگی اصلی این ورق‌ها که تعیین‌کننده مقاومت سایشی آن‌هاست، سختی بالا است که عمدتاً با واحد برینل (HBW) سنجیده می‌شود.
| سختی بالا | مهم‌ترین ویژگی که در گریدهای مختلف (مانند \mathbf{400}، \mathbf{450}، \mathbf{500} و \mathbf{600} برینل) دسته‌بندی می‌شود. هر چه عدد برینل بالاتر باشد، سختی و مقاومت سایشی بیشتر است. |
| چقرمگی (Toughness) مناسب | علیرغم سختی زیاد، این ورق‌ها اغلب دارای چقرمگی بالایی هستند. این ویژگی باعث می‌شود ورق در برابر بارهای ضربه‌ای سنگین و فشار ناگهانی (ماند برخورد سنگ) مقاوم بوده و دچار شکست ترد نشود. |
| ترکیب شیمیایی خاص | حاوی درصد مشخصی از عناصر آلیاژی مانند کربن (برای افزایش سختی)، کروم، منگنز، نیکل و مولیبدن هستند. این عناصر، ساختار متالورژیکی مقاوم (معمولاً مارتنزیتی) ایجاد می‌کنند. |
| قابلیت جوشکاری و شکل‌پذیری | در بسیاری از گریدها (مانند Hardox 450)، تلاش می‌شود تا با وجود سختی بالا، جوش‌پذیری و شکل‌پذیری مناسبی برای ساخت و مونتاژ قطعات پیچیده حفظ شود. |
| عمر مفید و دوام بالا | استفاده از این ورق‌ها در نهایت منجر به افزایش قابل توجه طول عمر قطعات در معرض سایش می‌شود. |
| فرآیند تولید (کوئنچ-تمپر) | برای دستیابی به خواص مکانیکی مورد نظر، این ورق‌ها تحت فرآیند عملیات حرارتی کوئنچ و تمپر قرار می‌گیرند. (کوئنچینگ برای افزایش سختی و تمپرینگ برای افزایش چقرمگی). |
کاربردهای ورق‌های ضد سایش (Hardox و مشابه)
این ورق‌ها در هر صنعتی که تجهیزات آن در معرض تماس دائم با مواد ساینده (مانند سنگ، شن، مواد معدنی، خاک و زغال سنگ) باشد، استفاده می‌شوند. برخی از کاربردهای رایج عبارتند از:
* صنایع معدن و استخراج: ساخت سطل (باکت) و ناخن بیل‌های مکانیکی، تجهیزات و فک‌های سنگ‌شکن، ماشین‌آلات حفاری و نوار نقاله‌ها.
* ماشین‌آلات راه‌سازی و حمل و نقل: ساخت بدنه و کف کامیون‌های کمپرسی، بولدوزرها، لودرها و تجهیزات خاک‌برداری.
* صنایع تولید سیمان و بتن: استفاده در میکسرها، قیف‌ها، سیلوها و شوت‌های انتقال مواد ساینده.
* سایر صنایع: تیغه‌های برش، تجهیزات کشاورزی (مانند شخم‌زن‌ها)، فن‌های صنعتی و تجهیزات نظامی.
ورق هاردوکس (Hardox) یکی از شناخته‌شده‌ترین نام‌های تجاری در بازار جهانی برای ورق‌های ضد سایش است که توسط شرکت SSAB سوئد تولید می‌شود. گریدهای متداول آن مستقیماً با سختی برینل خود نام‌گذاری می‌شوند (مثلاً Hardox 450، Hardox).
دیدگاه خود را بنویسید